นับเนื่องราวหนึ่งทศวรรษแล้ว จากวันที่ วิชาสุดท้ายที่มหาวิทยาลัยไม่ได้สอน ปรากฏต่อสายตาผู้อ่านชาวไทยเป็นครั้งแรก ได้รับการต้อนรับอย่างอบอุ่นทุกครั้งที่พิมพ์ใหม่กลายเป็นหนังสือขายดีตลอดกาลเล่มหนึ่งของผู้แปลและสำนักพิมพ์ ในฐานะผู้คัดสรรและแปลสุนทรพจน์ใจหนึ่งผู้แปลก็รู้สึกฉงนฉงายไม่น้อยกับความนิยมหนังสือเล่มนี้ เพราะเนื้อหาทั้งหมดรวบรวมมาจากปัจฉิมกถาวันรับปริญญาในสหรัฐอเมริกา ประเทศที่แตกต่างอย่างสุดขั้วกับประเทศไทย แม้ในยุคโลกาภิวัตน์แห่งศตวรรษที่ 21 แตกต่างเสียจนสุนทรพจน์หลายบทต้องใส่เชิงอรรถนับสิบรายการ สำหรับผู้อ่านที่อาจไม่คุ้นเคยกับคำสแลงวัฒนธรรม หรือประวัติศาสตร์อเมริกัน แต่อีกใจหนึ่ง ผู้แปลคิดว่าความนิยมนี้ก็เข้าใจได้เพราะถึงแม้ผู้กล่าวสุนทรพจน์ส่วนใหญ่จะเป็นชาวอเมริกันสิ่งที่เขาหรือเธอให้ความสำคัญ ล้วนแต่มี "ความเป็นสากล"สูงยิ่ง ไม่ว่าจะเป็นเรื่องความสุข ความทุกข์ ความรัก ความผิดหวัง ความสำเร็จความล้มเหลว ความจริง ความลวง รวมถึงความหมายที่แท้จริงของ "การศึกษซี่งเลยพ้นไปจากเรื่องการมีปริญญาหนึ่งใบหรือหลายใบ แม้แต่ "ความตาย" ก็เป็นหัวข้อสุนทรพจน์ที่กินใจได้อย่างไม่รู้ลิม
